Św. Eufrozyna Połocka mniszka

Święta EUFROZYNA Z POŁOCKA, mniszka (Prepodobnaja Jewfrosinija, igumienia Połockaja), 23 maja/5 czerwca i trzecia niedziela po Pięćdziesiątnicy (Sobór świętych białoruskich).

Urodziła się około 1104 r. i otrzymała świeckie imię Predsława. Pochodziła z rodziny książąt połockich i była wychowywana na przyszłą władczynię. Uczono ją greki, łaciny, muzyki i tańca, kurtuazji i dostojeństwa w zachowaniu i słowie. Jednak księżniczka bardziej lubiła spokój, modlitwę i nabożne księgi.

Gdy Predsława miała dwadzieścia lat jej rodzice zaczęli myśleć o ślubie. Dziewczyna jednak jednoznacznie odrzuciła wszystkie propozycje. Zdecydowana poświęcić życie Bogu, złożyła śluby zakonne przyjmując imię Eufrozyna. Żyła w poście i modlitwie przy soborze św. Zofii Mądrości Bożej w Połocku. Tam zajmowała się głównie przepisywaniem nabożnych ksiąg. Wokół niej zaczęli gromadzić się głęboko wierzący, edukowani ludzie, architekci, złotnicy, pisarze ikon. Za własne i ofiarowane przez rodzinę środki zbudowała w pobliżu Połocka cerkwie Spasa i Bogarodzicy, żeński i męski monaster. Przy nich powstawały i rozrastały się biblioteki, działały szkoły.

U schyłku życia ihumenia Eufrozyna w otoczeniu sióstr i najbliższych udała się w pielgrzymkę do Ziemi Świętej, po drodze odwiedzając Konstantynopol. Będąc już w Jerozolimie zaniemogła i po kilku tygodniach choroby 23 maja 1173 r. zmarła.

W 1187 r. relikwie świętej przeniesiono do Ławry Kijowsko-Pieczerskiej. Po długich wędrówkach w 1910 r. powróciły jednak do wzniesionej przez księżną cerkwi Spasa w Połocku, gdzie znajdują się do dziś. Pierwsza ruska ihumenia nazywana jest „matką ziemi ruskiej i żeńskiego monastycyzmu”. Czasami tytułuje się ją patronką niepodległej Białorusi. W Cerkwi prawosławnej jest jedną z największych świętych kobiet na słowiańskim obszarze kulturowym.

Święta przedstawiana jest w ciemnych habicie wielkiej schimy, z modlitewnie złożonymi na piersi rękoma. Często wyobraża się ją z tzw. „Krzyżem św. Eufrozyny”, bogato zdobionym arcydziełem mistrza Łazarza Bohszy, w prawej ręce oraz makietą soboru św. Zofii Mądrości Bożej w Połocku w lewej ręce. Jest jedną z czołowych postaci znajdujących się na ikonach „Soboru świętych białoruskich”.

www.cerkiew.pl
opracował: Jarosław Charkiewicz