Redakcja naukowa: A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik
Tytuł: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej
Wydawcy: Zakład Historii Kultur Pogranicza Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku; Bractwo Prawosławne św.św. Cyryla i Metodego
Wydanie: Białystok 2001
ISBN 83-902928-8-2
Liczba stron: 276
Wymiary: 148 x 208 mm
Okładka: miękka

,,(...)treści opublikowanych artykułów ukazują (...) nie tylko duchowy, religijny czy organizacyjny wymiar monastycyzmu. Ujawniają one również styk niezwykle płodnych poznawczo zagadnień społecznych (ogniskujących się np. w problemie ktitorstwa); odsłaniają meandry współżycia międzywyznaniowego; wreszcie prezentują różnorodność funkcji kulturowych związanych z działalnością monasterów. (...) Opracowanie stanowi ważki wkład do poznania dziejów nie tylko monastycyzmu, ale także prawosławia i - szerzej - duchowości, religijności i kultury znacznej części mieszkańców państwa polskiego w jego historycznych formach i granicach - aż po dzień dzisiejszy.

Spis treści
Wprowadzenie
Część I
Biskup Jakub - Monastycyzm wschodni
Biskup Grzegorz - Wielcy Ojcowie życia monastycznego na Rusi
Antoni Mironowicz - Życie monastyczne w dawnej Rzeczypospolitej
Część II
Andrzej Gil - Monastery  prawosławnej   eparchii chełmskiej   od   XIII do końca XVI wieku
Tomasz Kempa - Fundacje monasterów prawosławnych w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII wieku
Ewa Trofimiuk - Monastery połockie do końca XVI wieku
Dariusz Małaszewski - Niektóre aspekty życia monastycznego na terenie diecezji włodzimiersko-brzeskiej do końca XVI wieku
Ludmiła Utrutko - Monastery na terenie eparchii białoruskiej w XVII wieku
Anna Smyk-Kojło - Stosunek ośrodków zakonnych do reform patriarchy Nikona
Część III
Piotr Chomik - Monaster kupiatycki jako ośrodek kultowy cudownej ikony
Mikałaj Nikałajeu – Łauryszauski manastyr jak centr biełaruskaj kultury
Ks. Grzegorz Sosna - Monaster krasnostocki
Część IV
Halina Surynowicz - Życie monastyczne na Grodzieńszczyźnie w XIX wieku
Urszula Pawluczuk - Monastery wołyńskie w okresie międzywojennym
Ks. Aleksy Kuryłowicz - Prawosławne ośrodki zakonne na ziemiach polskich w okresie powojennym