JUSTYNA, męczennica (Muczenica Iustina), 2/15 października, zm. 304 r., patrz CYPRIAN, biskup antiocheński, męczennik.
CYPRIAN, biskup antiocheński, męczennik (Swiaszczennomuczenik Kiprian, jepiskop Antiochijskij), 2/15 października. Pochodził z Kartaginy. Żył w Antiochii Fenickiej za panowania cesarza Decjusza (druga połowa III w.). Był znakomitym filozofem i pogańskim magiem. Podczas nauk i licznych podróży poznał tajemnice złych mocy, nauczył się zsyłać deszcze, wiatry i błyskawice, rozpętywać burzę na morzu, szkodzić polom, sadom i winnicom, zsyłać na ludzi choroby, poznał tajemnice uwodzenia, nauczył się sztuki czarodziejskiej i tłumaczenia snów. Do Antiochii wrócił jako wielki mistrz i czarnoksiężnik.
W tym samym czasie w Antiochii mieszkała pewna dziewica imieniem Justyna. Poznawszy wiarę chrześcijańską nawróciła się i przekonała do tego rodziców-pogan. Wszyscy zostali ochrzczeni, a ojca wyświęcono nawet na kapłana. Justyna postanowiła żyć w dziewictwie, służąc tylko Bogu, lecz pewien znatny młodzieniec imieniem Aglaid usilnie starał się o jej rękę. Pałając do niej wielką namiętnością i nie mogąc przekonać do ożenku, wezwał Cypriana, aby dzięki swym magicznym siłom pomógł mu. Potęgą swej wiary Justyna pokonała jednak knowania Cypriana oraz zsyłane przez niego nieszczęścia. Widząc to Cyprian, po ciężkiej walce z pętającymi go biesami, wobec biskupa Antyma wyznał swe grzechy, spalił czarodziejskie księgi i zapragnął ochrzcić się.
Po krótkim czasie został lektorem, potem diakonem i kapłanem. Po roku powierzono mu urząd biskupa. Wówczas uczynił Justynę diakonissą, po czym mianował ihumenią żeńskiego monasteru. Wkrótce oboje zostali oskarżeni o podburzanie ludu przeciwko cesarzowi i pogańskim bożkom. Schwytano ich i wtrącono do więzienia, a następnie przewieziono do Damaszku i oddano pod sąd. Później więźniów wysłano do Nikomedii, gdzie miał być wykonany wyrok ścięcia mieczem. Pierwsza na śmierć poszła Justyna, po niej Cyprian.
Świadkiem śmierci niewinnych był mężczyzna imieniem Teoktyst. Przypadł on do ciała męczennika i oznajmił wszystkim, że jest chrześcijaninem. Natychmiast został ścięty. Miało to miejsce w 304 r. Nieznani pielgrzymi wywieźli ciała męczenników do Rzymu, gdzie obecnie znajdują się w soborze Laterańskim.
Święci Cyprian i Justyna są adresatami modlitw wiernych, proszących o zachowanie ich od czarów i ich skutków.
Na ikonach święty przedstawiany jest w stroju biskupa ze średniej długości, jasnokasztanową brodą. Zwykle prawą ręką błogosławi, a lewą trzyma Ewangelię. Często wraz z nim występuje męczennica Justyna, która trzyma w dłoni krzyż, a na głowie ma białą chustę.
www.cerkiew.pl
