Mielnicki Gościniec nr 9/2023
Wydawca: Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach
Oprawa: miękka
Wymiary: 17 x 24 cm
Ilość stron: 88
ISSN 2543-5132

Od redaktora
Historyczna droga z Bielska do Mielnika nazywa się w Studziwodach „Mielnićkij Hostineć" (obecnie ulica Dubiażyńska). Aby dojechać do Mielnika, za mostem na rzeczce Bystrej, należy skierować się drogą polną do wsi Mokre. Po przecięciu ulicy wiejskiej podążamy dalej prosto, w kierunku wsi Nurzec, leżącej przy przeprawie przez rzekę o tej samej nazwie. Dalej jedziemy w kierunku wsi Bystre, Sasiny i Sobiatyno. Tutaj wkraczamy już w granice dawnej „guberni milejczyckiej".

W niniejszym numerze w Milejczycach zatrzymujemy się znowu na dłużej. Nasz autor, Roman Mikołajewicz, przybliża imiona i nazwiska mieszkańców parafii św. Barbary w 1831 roku. Przypominamy też niezwykle ciekawy, archiwalny materiał z „Niwy”, dotyczący walki mieszkańców Milejczyc o swoje prawa mieszczańskie w I połowie XIX wieku.
Historyczny Mielnicki Gościniec prowadzi dalej do Żerczyc, gdzie w latach 1835-1989 służył o. Eugeniusz Pańko, prekursor powojennej historiografii Cerkwi na Podlasiu. Na ten temat opublikował wiele materiałów w pismach cerkiewnych. Pisał także o Drohiczynie, korzystając, m.in. z kroniki cerkwi Przemienienia Pańskiego. Przez pewien czas uważano ją za zaginioną. Niedawno, szczęśliwym trafem, odnalazła się w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hajnówce. W numerze publikujemy zachowaną część rękopisu, obejmującą lata 1867-1876 oraz 1898-1906.
Numer otwiera materiał z Radziwiłłówki (Radiłówki), gdzie na początku września, wspólnie z mieszkańcami wsi, na czele z Barbarą Koc, zorganizowaliśmy niewielki dudziarski festiwal „Oleń po boru chodit”. To kolejny krok ku odrodzeniu tych tradycji na ziemi mielnickiej, o czym pisze Witał Woranau.
Z Radziwiłłówki niedaleko do Moszczony Królewskiej, w której mieszka rodzina Martyniuków. Pani Irena i jej mąż Konstanty podzielili się wiedzą o historiach rodzinnych oraz udostępnili swe domowe archiwum. Dzięki temu odkryliśmy dla ziemi mielnickiej kolejną, interesującą postać współczesności, jaką był Mikołaj Martyniuk. Jego spuściznę dokumentalną można porównać do tej, którą pozostawił po sobie Fiodor Kalita, felczer i śpiewak z Szerszeniów (jego materiały publikowaliśmy w 4 numerze naszego pisma).
Na łamach tego numeru przywracamy pamięć o prawosławnym duchownym o. Antonim Kierkowiczu. To jedna z wybitnych, dwudziestowiecznych postaci, wywodzących się z Mielnika, dziś zapomniana. Swe mielnickie wspomnienia kontynuuje w tym numerze także pani Helena Szczygoł, która wraz z mężem Sergiuszem tworzy w nadbużańskim grodzie niezwykłą galerię „Mielnicki Kuferek”. Warto odwiedzić to twórcze miejsce, z dobrą, swojską duszą.

Doroteusz Fionik