Jeszcze zimą ubiegłego roku przystąpiliśmy do opracowywania tekstu lustracji Bielska z 1563 roku, dokumentu nieznanego dla badaczy i miłośników historii miasta. Bielsk w lustracji jawi się jako miasto duże, aktywne społecznie, prawdziwa metropolia. Poza gospodarką, rozwijała się tu kultura duchowa, w tym słowa pisanego, czego dowodem jest „Prolog" z 1496 roku. Nie jest wykluczone, o czym pisze prof. Aleksander Naumow, że Mateusz Dziesiąty, poza Wilnem i Supraślem, pisał swą „Biblię" także w Bielsku. A już na pewno bielsko - studziwodzki ród Siehieniewiczów temu dziełu partycypował. 
  
 
Wiosna i lato tego roku były u nas bardzo aktywne. Z jurjewskim korowajem dotarliśmy do Mochnatego i Topika, z wo- łoczebnymi pieśniami — do Nowosadów k. Jałówki, z „Panoramą Telatycką” — do Werpola, a z Troickim kustem — do Hu- kowicz. Tu poznaliśmy rodzinę tkaczki Walentyny Pietruczuk, o której piszemy w materiale „Wesna w Hukowiczach”.
Elitą naszego narodu były zawsze rodziny prawosławnego duchowieństwa. Powiązane ze sobą, tworzyły niezwykle barwny świat. Losy i historie duchownych z Podlasia i zachodniej Białorusi zaczął badać już kilkadziesiąt lat temu o. Grzegorz Sosna, podsumowując swój trud tysiącstronicowym leksykonem. Stanowi on dziś dla wielu osób inspirację do dalszych poszukiwań. Zajmuje się tym m.in. Krystyna Schmidt, powiązana z takimi duchownymi rodami jak: Strokowscy, Kłoczkowscy, Baliccy, Kadłubowscy czy Lewiccy. W numerze autorka publikuje materiał, zainspirowany odkryciem na narewskim cmentarzu grobu matuszki Justyny Kłoczkowskiej.
Na łamach tego numeru wracamy do Pawlinowa, którego historię opisywaliśmy w 51 nr В. H. Pani Bogumiła Olech zajmująco pisze o swoim dziadku Piotrze Szulcu oraz ojcu Jerzym i stryju Cyrylu.
 
Sto trzydzieści lat temu wyświęcono nową cerkiew św. Jana Chrzciciela w Pasynkach. O jej historii oraz cmentarzach i krzyżach na terenie parafii pisze Jan Minkiewicz. Wydana przez nas w końcu ubiegłego roku książka Piotra Białokozowicza o Widowie oraz „widowski”, 62 numer „Bielskiego Hostincia” zainspirował czytelników do nowych odkryć w archiwach domowych. W taki sposób ujawnił się list, pisany w podróży Trofima Bożko do Ameryki i dokumenty Mirona Krutelewicza.

Marcin Mironowicz w swym materiale wędruje do Czyżów, aby po lekturze cerkiewnego latopisu, przybliżyć historię parafii. Igor Makacewicz kończy układać puzzle genealogiczne rodziny Makacewiczów z Pilik, a Eugeniusz Siemieniuk opisuje repatriację z Gregorowców w latach 1945-46. W jej wyniku populacja ludności wsi zmniejszyła się o jedną trzecią. Dzisiaj potomkowie tych wymuszonych i dobrowolnych repatriantów stopniowo jednak wracają do Polski, jak chociażby rodzina Olgi Nikitiuk, która rok temu osiadła w Szczecinie. Takich powrotów możemy spodziewać się więcej. Historia bowiem lubi zataczać koło.
Doroteusz Fionik