DANIEL, prorok (Prorok Daniił), 17/30 grudnia.
Żył sześćset lat przed Chrystusem. Pochodził z rodu królewskiego. Był jednym w czterech wielkich proroków "Starego Testamentu". O jego życiu opowiada „Księga Daniela”. Prorok pochodził z arystokracji judzkiej. Został deportowany do Babilonu i wraz z przyjaciółmi: Ananiaszem, Azariaszem i Mizaelem przebywał na dworze królewskim. Wychowani według prawa Mojżeszowego chłopcy odmawiali przyjmowania pogańskiego pożywienia i oddawania czci posągom. Za swą wstrzemięźliwość zostali przez Boga obdarzeni mądrością, a Daniel posiadł ponadto dar proroctwa i tłumaczenia snów. Wyjaśnił znaczenie snu króla babilońskiego Nabuchodonozora (605-562 r. przed Chrystusem) dotyczącego przyszłości królestwa, za co uczyniono go wysokim dostojnikiem państwowym. Sen zaczął się spełniać, gdy królestwo babilońskie podbili Persowie, którzy będąc poganami zmuszali Izraelitów do oddawania czci bożkom. Prorok Daniel modlił się do swego Boga, za co przez zawiść został oskarżony przed królem Dariuszem, a ten oddał go na pożarcie lwom. Zwierzęta jednak nie tylko nie rozszarpały go, ale lizały mu ręce i nogi. Prorok został oswobodzony, a na jego miejsce wtrącono tym, którzy na niego donosili. Jednocześnie wydano dekret narzucający wychwalanie Boga czczonego przez Daniela. Jeszcze przed śmiercią prorok przepowiedział kilka innych znaczących wydarzeń, m.in. czas narodzin Chrystusa i Jego śmierć. Cerkiew czci pamięć proroka Daniela wraz z jego trzema przyjaciółmi: Ananiaszem, Azariaszem i Mazaelem, którzy za czasów króla Nabuchodonozora odmówili oddawania czci posągowi, za co wrzucono ich do rozpalonego pieca, lecz uszli z niego z życiem. Prorok Daniel jest adresatem modlitw wiernych nawiedzanych przez koszmary senne. Darzony jest powszechnym kultem. Na ikonach prorok przedstawiany jest jako postać w rzędzie proroków lub jako jeden z czterech starotestamentowych proroków większych, w otoczeniu: patrz Izajasza, patrz Jeremiasza i patrz Ezechiela. Ukazywany jest jako młodzieniec bez brody, z kołpakiem na głowie, w krótkiej tunice. W lewej, opuszczonej ręce trzyma zwój. Zazwyczaj widnieją na nim słowa: "Błogosławiony Bóg Izraela". Prawą w geście modlitewnym ma złożoną na piersi. Sceny z żywota proroka należą do najstarszych w ikonografii chrześcijańskiej. Najbardziej popularny w sztuce zachodniej jest obraz "Daniel w jaskini lwów", traktowany jako prefiguracja Zmartwychwstania Chrystusa i przykład potęgi modlitwy. Chętnie też ukazywano go z patrz prorokiem Habakukiem przynoszonym przez Anioła do jaskini lwów. Jego atrybutem są dwa baranie rogi, wywodzące się z jego widzenia "podniosłem oczy i spojrzałem, a oto jeden baran stał nad rzeką; miał dwa rogi, a wyższy wyrósł później" (Dn 8, 3).

www.cerkiew.pl