ANTONI KIJOWSKO-PIECZERSKI, mnich (Prepodobnyj Antonij Pieczerskij, Kijewskij, naczalnik wsiech russkich monachow), 10/23 lipca oraz ze patrz św. Teodozym Kijowsko-Pieczerskim 2/15 września i 28 września/11 października (Sobór świętych kijowsko-pieczerskich spoczywających w Bliższych Pieczarach).
Urodził się w 983 r. w Lubeczy koło Czernihowa. Wychowywany w pobożności Antip (świeckie imię mnicha) wcześnie odkrył w sobie zamiłowanie do życia pustelniczego. W poszukiwaniu doświadczonego starca, który pokierowałby jego życiem, udał się na Świętą Górę Atos. Tam złożył śluby zakonne, otrzymał imię Antoni i zamieszkał w pieczarze, prowadząc ascetyczny, pustelniczy żywot. Po pewnym czasie Antoni opuścił Atos i wyjechał do Kijowa. Tam jednak w istniejących już monasterach nie znalazł sobie miejsca. Pragnąc odosobnienia zamieszkał w pieczarze nad brzegiem rzeki Dniepr. Z biegiem lat wieść o świętym mnichu rozeszła się po całej Rusi. Do bogobojnego starca zaczęli przybywać inni zakonnicy, którzy osiedlali się w pieczarach. Około 1054 r. Antoni miał dwunastu uczniów. Tak założono Monaster Kijowsko-Pieczerski, późniejszą Ławrę. Jej główny założyciel - św. Antoni rozpoczął nowy nurt w życiu mniszym nacechowany nieustanną pracą, wstrzemięźliwością, umartwianiem ciała, czuwaniem i modlitwą. Kiedy święty doszedł do wniosku, że monaster może obejść się bez niego, wybrał na ihumena brata Barłaama, a sam udał się do osobnej pieczary, gdzie jako pustelinik spędził czterdzieści lat. Mimo to mnisi wciąż przychodzili do niego, aby radzić się w ważnych sprawach. Antoni uprosił księcia kijowskiego, aby podarował wspólnocie całą górę, dzięki czemu w okresie późniejszym mogła tu powstać ławra. Po ustąpieniu Barłaama, starzec wyznaczył na jego następcę św. Teodozego Kijowsko-Pieczerskiego. Święty Antoni Kijowsko-Pieczerski posiadał dar czynienia cudów. Jego modlitwy sprawiały, że licznie przybywający chorzy otrzymywali uzdrowienie. Zmarł 27 maja 1073 r. w wieku dziewięćdziesięciu lat. Jego ciało pogrzebano w Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej. Uważany jest za ojca życia monastycznego na Rusi. Jego kult nie ogranicza się jednak tylko do słowiańkiego obszaru kulturowego. Uważany jest za jednego z największych ruskich świętych. W przedstawieniach indywidualnych święty ukazywany jest w szatach mnicha wielkiej schimy, zwykle z prawą ręką uniesioną na znak błogosławieństwa. Ma długą, siwą brodę, rozdwajającą się na końcu. Przeważnie w lewej ręce trzyma rozwinięty zwój ze słowami pouczenia. Przedstawiany jest też na ikonie "Soboru świętych Kijowsko-Pieczerskich" oraz ze św. Teodozym Kijowsko-Pieczerskim, m.in. na Kijowsko-Pieczerskiej ikonie Matki Bożej, gdzie stoją po obu stronach tronu, na którym zasiada Bogarodzica z Dzieciątkiem. Na tym obrazie Antoni trzyma zwój z napisem: "Panie, niech na miejscu tym spocznie błogosławieństwo Świętej Góry Atos".
www.cerkiew.pl
