Autor: Aleksander Naumow
Tytuł: Prawosławie w dziejach Słowian do końca wieku XVIII 
Wydawca: Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego Białystok 2021
Ilość stron 64
Oprawa: miękka
Format: 14,5 x 21 cm
ISBN 978-83-939819-8-4

     Niezwykła to książka. Jej autor jest profesorem krakowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, weneckiego C'a Foscari, wykładał zresztą na wielu uczelniach, jest najwyższej klasy slawistą, humanistą o szerokich horyzontach, obdarzonym rzadkim darem dokonywania syntezy (o autorze piszemy na końcu książki). O niektórych badaczach mawia się, że opisując drzewa, czyli fakty, nie dostrzegają lasu. Profesor Naumow do nich nie należy. Ta nieduża objętościowo praca jest czystą syntezą miejsca i znaczenia prawosławia w dziejach Słowiańszczyzny bałkańskiej i ruskiej, wtedy gdy było religią państwową i gdy pozostawało pod władzą muzułmanów czy chrześcijan innego wyznania. W tym kontekście umiejscowione też jest prawosławie w państwie polsko-litewskim, początkowo jurysdykcyjnie związane z Konstantynopolem, potem z Moskwą, a administracyjnie niemal do końca osiemnastego wieku podporządkowane rzymskokatolickim władcom.

     Prawosławni otrzymują od profesora Naumowa dojrzały obraz własnej przeszłości, nieprawosławni szansę świeżego spojrzenia na to, co zdążyło zastygnąć, w ich percepcji, w stereotypach. Skorzystają wszyscy.

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

PRAWOSŁAWIE JAKO RELIGIA PAŃSTWOWA U SŁOWIAN
Bułgaria ІХ-ХІV wieku
Ruś Kijowska Х-ХІІІ wieku
Serbia ХІІ-ХV wieku

PRAWOSŁAWIE W NIEWOLI I U OBCYCH
Ruś dzielnicowa ХІІІ-ХV wieku
Bałkany pod Turkami ХV-ХVІІІ wieku
Wenecja XV-XVIII wieku
Austria z Węgrami XV-XVIII wieku

U SIEBIE POD KATOLICKIM WŁADCĄ
Ruś polsko-litewska XIV-XVIII wieku

PRAWOSŁAWIE MOSKIEWSKIE ХV-ХVІІІ WIEKU

KONKLUZJA

NOTKA O AUTORZE