Tytuł: Zbuduję Cerkiew Moją ...
Wydawca: Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2019
Oprawa: twarda
Wymiary: 22 x 28 cm
Ilość stron: 256
ISBN 978-83-65136-35-0

     Jesienią tego roku upłynie 40 lat od dnia chirotonii biskupiej metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy. Jubileusz ten zainspirował ideę wydania pamiątkowego albumu będącego – jak czytamy w przedmowie do wydania – „hołdem wdzięczności hierarchii, duchowieństwa, mnichów i mniszek oraz wiernych Cerkwi prawosławnej w Polsce dla swego umiłowanego Władyki”. Album ten nosi znamienny tytuł „Zbuduję Cerkiew Moją... (Mt 16,18)”, będący ewangelicznym cytatem słów Jezusa Chrystusa, jednak – jak się wydaje – trafnie odnosi się on również do działalności zwierzchnika Cerkwi prawosławnej w Polsce.
     Zasadniczą część albumu stanowią fotografie. To około 400 zdjęć pochodzących z archiwów wielu instytucji i osób. Skupiają one swoją uwagę zaledwie na jednym, lecz jakże ważnym, aspekcie działalności metropolity Sawy, jakim jest budownictwo sakralne i okołosakralne, do którego Eminencja zawsze przywiązywał ogromne znaczenie. Świadczy o tym chociażby liczba dokonanych przez niego w ciągu 40 lat poświęceń kamieni węgielnych, krzyży, ikonostasów, kaplic czy cerkwi, która idzie w setki. Nie wszystkie te uroczystości udało się redakcji przywołać w postaci fotografii. Część z nich została odnotowana w albumie jedynie w formie lakonicznego, krótkiego zapisu umieszczonego przy białym kwadraciku. Jednak większość spośród odbywających się pod przewodnictwem Eminencji uroczystości tego typu została upamiętniona fotograficznie i to te zdjęcia stanowią sedno ilustracyjnej strony albumu. Przy stosownych zapisach redakcja umieściła wówczas różnobarwne kwadraciki, które ułatwiają sprecyzowanie, kadry z jakiej uroczystości zostały na danej fotografii przedstawione. Prezentowany album ukazuje, zatem, rozległy fragment historii Prawosławia w Polsce.
     Zasadniczą, fotograficzną część albumu poprzedza cytowana już przedmowa, którą napisał najstarszy po metropolicie Sawie pod względem chirotonii biskupiej arcybiskup lubelski i chełmski Abel. W swym tekście podzielił się on ciepłymi, często osobistymi refleksjami o Jego Eminencji, przekrojowo poruszając różne elementy jego arcypasterskiej posługi. Tekst ten zasługuje na uważną lekturę, bowiem przybliża czytelnikowi zarówno postać bohatera albumu, jak i najważniejsze jego osiągnięcia, z Bożą pomocą dokonane dla dobra Cerkwi i ludu Bożego.
     Swój tekst arcybiskup Abel kończy słowami: „Nie będzie przesadnym twierdzenie, że Jego Eminencja Metropolita Sawa w okresie czterdziestoletniej posługi arcypasterskiej uczynił bardzo wiele dla dobra Świętej Cerkwi Prawosławnej. Złożył siebie i całe swoje życie w ofierze Bogu, aby umiłowana przez Niego Cerkiew odrodzona została mocą Przenajświętszego Ducha i zajaśniała chwałą Zmartwychwstałego Pana. My, prawosławni w naszej ojczyźnie – arcybiskupi, biskupi, kapłani, diakoni, mnisi, mniszki i wszyscy wierni, jesteśmy bardzo wdzięczni naszemu wytrwałemu i mądremu Przewodnikowi w wierze za wszystko, co dokonało się z Jego inspiracji i z Jego wielkim zaangażowaniem. Niech Dobry i Miłosierny Bóg błogosławi naszemu Metropolicie Sawie na ‘długie, długie lata’. Zapewniamy również o naszej nieustannej modlitwie o dobre zdrowie i wszelkie potrzebne łaski. Eis polla eti Despota!”.
Warto podkreślić, że liczący około 250 stron album ma atrakcyjną, a zarazem czytelną szatę graficzną, wyraźnie kolorystycznie rozgraniczającą poszczególne dziesięciolecia arcypasterskiej posługi metropolity Sawy. Na końcu książki znajdują się dwa wykazy: „Źródła pochodzenia ilustracji” (to ponad sto pozycji) i „Spis zilustrowanych wydarzeń” (jest ich aż 195). Schludna i miła w dotyku jest również twarda, złocona oprawa zdobiąca album. 
     Z pewnością album zainteresuje wszystkich, którem bliskie jest Prawosławie w naszym kraju. Na jego kartach, z pewnością, odnajdą wiele znanych im osób, niekiedy w dużo młodszym wieku lub już nieżyjących, a być może odnajdą też siebie… Szczerze zachęcam do nabycia i lektury.