Autor: Ks. Rościsław Jerema
Tytuł: Moskwa Północna, gdzie Droga Jarosławska
Wydawca: Warszawska Metropolia Prawosławna Warszawa 2017
Oprawa: twarda
Format: 17 x 24,5 cm
Ilość stron: 408
ISBN 978-83-60311-93-6

NINIEJSZA KSIĄŻKA STANOWI CEGIEŁKĘ NA BUDOWĘ CERKWI ŚWIĘTEJ SOFII - MĄDROŚCI BOŻEJ W WARSZAWIE

     Nakładem Wydawnictwa Warszawskiej Metropolii Prawosławnej ukazała się rozprawa habilitacyjna ks. prot. dr. Rościsława Jaremy pt. „Moskwa Północna, gdzie Droga Jarosławska”. Autor książki, pochodzący z Zachodniej Ukrainy duchowny, będący obecnie proboszczem jednej z moskiewskich parafii, od lat zajmuje się badaniem dziejów Cerkwi prawosławnej. „Książka ‘Moskwa Północna, gdzie Droga Jarosławska’ – jak pisze w ‘Słowie wstępnym’ ks. prof. Marian Bendza – jest owocem bardzo głębokiego zamysłu badawczego, dotyczącego w jednakowej mierze historii, architektury, teologii i ikonografii moskiewskich i podmoskiewskich świątyń, monasterów, zabytków kultury o znaczeniu światowym oraz mało znanych, urokliwych uliczek i parków, bliskich sercu każdego mieszkańca Moskwy, sięgających początkami swego istnienia do starożytnej epoki Państwa Rosyjskiego”. I rzeczywiście, jest to pozycja wydawnicza poświęconą szeroko rozumianej historii i dniu dzisiejszemu północnego rejonu Moskwy, będąca przy tym przejawem miłość autora do tego miasta. „Czytelnik nie może oprzeć się wrażeniu – kontynuuje ks. Bendza – że Autor osobiście przeżywa przedstawianą przez siebie historię, daje się porwać duchowi opisywanych epok, w odniesieniu do których jest jednakowej miary ekspertem, czy to w zakresie architektury, sztuki malarskiej, poezji, historiografii, archiwistyki czy zagadnień inżynieryjnych…”. Czyni to przy tym z profesjonalizmem, uchylając zasłonę historyczną Moskwy, odsłaniając to, czego powszechnie nie znano, lecz co stanowi źródło zrozumienia miasta, nawet opornych skłaniając do złożenia szczególnej mu czci…
     Myśli wyrażone przez autora „Słowa wstępnego” znajdują również – w różnym stopniu – potwierdzenie w opublikowanych w pracy recenzjach wydawniczych pióra: metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy, arcybiskupa lubelskiego i chełmskiego Abla oraz ks. biskupa Tadeusza Pikusa z Kościoła rzymskokatolickiego. O tym samym pisze też autor przekładu książki na język polski, Jan Laska, który podkreśla, że praca ta „stanowi okazję do refleksji nad osobistym stosunkiem do jednej z największych stolic Europy i świata, do narodu, zwanego przez jednych przyjaciółmi, przez innych wrogami, do jego dziejów, które tak jak w większości przypadków ani do łatwych, ani do prostych nie należały”, dodając, że „Polski czytelnik dzięki tej publikacji ma szansę ujrzeć Rosję inną, niż tę, której działania komentują współczesne, nadwiślańskie media. Autor prezentuje swe miasto i swój kraj z pełną miłością i patriotyzmem człowieka wierzącego. A jest to patriotyzm daleki od szowinizmu, albowiem i autentyczna wiara nie godzi się z prozelityzmem…”. Co warte zauważanie, a czyni to w swej recenzji Jego Eminencja metropolita Sawa, tłumacz, „mając na względzie polskiego odbiorcę, postanowił nie tylko dokonać przekładu, lecz także uzupełnić go obszernym wstępem historycznym i znaczną ilością przypisów, co, aczkolwiek zwiększa objętość i tak obszernego dzieła, w znacznej mierze ułatwia jednak jego percepcję”.
     Na podkreślenie zasługuje fakt, że książka została napisane w sposób przystępny i interesujący zarazem. Jej język jest bogaty i plastyczny, obfitujący w archaizmy i trafnie oceniający współczesność. W rozprawie znalazły się unikalne materiały historyczne, w tym w postaci archiwalnych planów architektonicznych, rycin, oraz fotografii, co czyni ją bardzo atrakcyjną dla oka czytelnika. „Duża liczba fotografii, rycin i map – zauważa ks. prof. Pikus – znacznie ułatwia czytanie i chroni przed znużeniem, co grozi przy tak dużej objętości tekstu”.