Tytuł: Nie zaniedbuj w sobie daru łaski.... Rozważania o kapłaństwie
Autor: Abp Jerzy (Pańkowski)
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej Warszawa 2017
Oprawa: miękka
Wymiary: 14,7 x 21 cm
Ilość stron: 254
ISBN: 978-83-60273-35-7
Nakład II
Spis treści
Przedmowa
Wstęp
ROZDZIAŁ I
Prologomena
1. Kapłaństwo Starego Testamentu
2. Kapłaństwo Nowego Testamentu
3. Ojcowie Kościoła o kapłaństwie
ROZDZIAŁ II
Inicjacja kapłańska. Problematyka powołania kapłańskiego
1. Cechy i symptomy powołania kapłańskiego. Próba zdefiniowania
2. Soteriologiczny aspekt powołania kapłańskiego
3. Cechy osobowościowe kandydata do kapłaństwa
4. Kanoniczno-fizyczne przeszkody do kapłaństwa. Refleksja teologiczna
ROZDZIAŁ III
Dwie drogi doskonałości kapłańskiej
1. Kapłan mnich
2. Kapłan żonaty
3. Problem celibatu w tradycji prawosławnej
4. Małżonka kapłana - matuszka
4.1. Kwestia noszenia obrączki przez małżeństwo kapłańskie
ROZDZIAŁ IV
Procedura przygotowawcza do święceń kapłańskich. Chirotonia
1. Procedura administracyjna
2. Stawlenniczeskaja spowiedź
3. Święcenia diakońskie i kapłańskie
4. Chirotonia biskupia
ROZDZIAŁ V
Inne zagadnienia kapłańskie
1. Pierwsze pokusy kapłańskie
2. Materialna strona życia kapłana
3. Zewnętrzny wygląd i ubiór kapłana
4. Odstępstwa od zasad kapłańskich i suspensa
Zakończenie
Summary
Aneks - Klucz św. kanonów dotyczących do powodów nakładania suspensy
Wykaz skrótów
Bibliografia
Przedmowa
„Kapłan zwraca się do Boga w imieniu całego świata, jako ojciec wszystkich, aby wszędzie ustały wojny i zamieszki, błaga o pokój, pomyślność, szybkie odwrócenie wszelkich nieszczęść, grożących każdemu z osobna i wszystkim razem” - pisze św. Jan Chryzostom w dziele „Dialog o kapłaństwie”.
Słowa tego antiocheńskiego kaznodziei, wypowiedziane w IV wieku, nigdy nie utraciły aktualności i stały się arcyaktualne w naszych czasach - w XXI wieku. Ta krótka sentencja w zwartej formie wyraża istotę wielopłaszczyznowej sztuki służby kapłańskiej. Na przestrzeni wieków ideał prawdziwego ojcostwa zawsze pozostawał niezmienny, mimo zmieniających się zewnętrznych uwarunkowań. Oczywiście, wrażliwość chrześcijańska w dziedzinie duchowości implikuje konkretną specyfikę instrumentalną. Według kerygmatu patrystycznego, kapłan, biorąc pod uwagę klimat danej epoki, stara się o twórcze innowacje, o elokwencję języka, myśli, formy wyrazu, jednak mówiąc po nowemu, nie mówi nic nowego. „Kapłan [...] nie tylko winien być czysty, lecz także bardzo roztropny i doświadczony. Winien znać wszystkie sprawy życiowe nie mniej niż ludzie świeccy; od wszystkiego jednak ma być wolny bardziej od mieszkających w górach mnichów” - naucza św. Jan Chryzostom w cytowanym na wstępie dziele. Istotnie, ideał kapłana pozostaje fundamentalnie osadzony na Prawdzie. Służba kapłańska, w szerokim tego słowa znaczeniu, ma dobitnie liturgiczny charakter. Kiedy mówimy o liturgicznym wymiarze posługi, nie ograniczamy, bynajmniej, tego terminu do Liturgii eucharystycznej ani też do żadnego innego nabożeństwa. W pojmowaniu patrystycznym liturgiczność rozszerzana jest do całej ofiarnej, ambitnej, autentycznej, dynamicznej służby nie tylko na sferę sacrum, ale też na obszar profanum. Liturgiczność postrzegana w tym wymiarze zwrócona jest na innego, konkretnego człowieka, a ostatecznie na zbawienie całego świata.
Wzniosłość tematu wymaga poważnego jego potraktowania, o czym możemy przekonać się biorąc do rąk fundamentalne dzieło autorstwa biskupa prof. dr. hab. Jerzego (Pańkowskiego). Dobrze się stało, że opracowania tego tematu podjął się doświadczony, mimo młodego wieku, hierarcha, znakomity kaznodzieja, utalentowany pedagog. Autor nazywa swoje genialne dzieło bardzo skromnie: „rozważania o kapłaństwie”, co podkreśla fakt, że mimo posiadanych priorytetowych wartości, jest w posiadaniu „matki wszystkich cnót” - pokory. Pokora zaś, jak wiemy z Pisma Świętego, zaskarbia łaskę. Dla nas jest to o tyle ważne, że utwierdza w przekonaniu, iż przedmiotowa publikacja jest nie tyle intelektualnym produktem gabinetowego wysiłku, ale przede wszystkim rezultatem synergicznego doświadczenia ducha. Dodatkowym atutem, który wpływa na spektrum omawianego zagadnienia, jest miejsce, jakie zajmuje autor w naszej Cerkwi, będąc osobą odpowiadającą za zewnętrzne kontakty zagraniczne. Owa misyjna funkcja implikuje częste kontakty z lokalnymi Cerkwiami i realnie pozwala poznawać specyfikę ich tradycji, co w połączeniu z naszą, słowiańską tradycją daje obiektywne, szerokie rozumienie poszczególnych zagadnień.
Autor „żywi ogromną nadzieję, że publikacja ta pomoże zarówno studentom teologii w poznawaniu zagadnień pastoralnych, jak i kandydatom w bezpośrednim przygotowaniu do kapłaństwa,
a samym kapłanom w pielęgnowaniu w sobie daru łaski”. Moja skromna sugestia dotycząca nakreślonych kategorii ludzi, dla których przeznaczona jest ta publikacja, jest następująca. Polecam ją w pełni całemu laikatowi - wszystkim ludziom, żywiąc głęboką nadzieję, że otrzymana wiedza decydująco zbalansuje klimat życia cerkiewnego, zregeneruje poprawne relacje pomiędzy duchowieństwem a laikatem.
Wybrane przez Autora motto, a zarazem tytuł niniejszej publikacji: „Nie zaniedbuj w sobie daru łaski” (1 Tm 4,14), niech będzie wyznacznikiem zarówno dla duchownych, jak i ludzi świeckich, pamiętając maksymę wyrażoną przez św. Efrema Syryjczyka, że doskonałość najdoskonalszych zaprawdę jest niedoskonała.
Czytelnikom życzę przyjemnej i duchowo akumulującej lektury, Autorowi zaś satysfakcji ze stworzonego monumentu słowa.
Z wyrazami szacunku i uznania
Grzegorz, biskup supraski