Ikona papierowa (kartonik)
Format: 12 x 17 cm
Z tyłu Troparion w językach: cerkiewnosłowiańskim i polskim
Ikona Zdjęcia Jezusa Chrystusa z Krzyża
Ikonografia Zdjęcia Jezusa Chrystusa z Krzyża opiera się na zapisie ewangelicznym. Ewangelie mówią o tym, co prawda, bardzo krótko (Mt 27,58-60; Mk 15,46-47; Łk 23,53; J 19,39). Koncentrują się przy tym na fakcie, jak jeden z uczniów Chrystusa - św. Józef z Arymatei, „członek rady, a zatem człowiek dobry i sprawiedliwy” (Łk 23,50) - „przyszedł do Piłata i poprosił o ciało Jezusa” (Łk 23,52), po czym zdjął je z Krzyża. Ikonograficznie wydarzenie to zaczęto przedstawiać w IX wieku.
Scena zdjęcia ciała Chrystusa z Krzyża rozgrywa się na tle murów Jerozolimy. Krzyż jest ustawiony prosto w rozwartej ziemi, a krew Zbawiciela spływając na czaszkę Adama, symbolicznie omywa grzech pierwszych ludzi.
W scenie, poza Chrystusem, bierze udział pięć osób: Matka Boża, św. apostoł Jan Teolog, św. Józef z Arymatei, św. 'Nikodem oraz św. Maria Magdalena. Bogarodzica jest obecna przy zdjęciu z Krzyża, mimo że Ewangelie o tym nie wspominają. Mówi o tym tylko Tradycja.
Ciało Jezusa Chrystusa, dłonie którego zostały już uwolnione od gwoździ, związane z Krzyżem już tylko stopami, odchyla się od niego w pozycji niemal leżącej. Opada na ręce Matki Bożej, stojącej na niewielkiej górce przy Krzyżu. Tym samym Zbawiciel symbolicznie całkowicie oddaje Siebie w ręce wszystkich żyjących. Jest to też przepiękny symboliczny wyraz miłości Bogoczłowieka do Jego Matki, a poprzez nią do wszystkich, pragnących uczestniczyć w jej miłości. Przyjmując ciało Syna w swoje dłonie i obejmując je Bogarodzica składa pocałunek na Jego policzku. Tym samym Matka Boża pełni jakby rolę pierwszego filaru Kościoła. Pozostałe postacie reprezentują pełnię Cerkwi.
Siwowłosy św. Józef z Arymatei obejmuje wpół ciało Chrystusa. Jego zamyślony wzrok utkwiony jest w widzu. W tym czasie św. Nikodem, klęcząc z obcęgami w rękach pod Krzyżem, wyciąga gwóźdź z jednej ze stóp Chrystusa. Pomiędzy nimi stoi św. Jan Teolog. Na znak smutku podnosi zwisającą dłoń Zbawiciela do swych ust. Drugą dłoń Chrystusa w takim samym geście unosi do swych ust św. Maria Magdalena, stojąca po przeciwległej stronie Krzyża.
Ikona Zdjęcia Chrystusa z Krzyża ma wielką moc wyrazu. Ukazany jest na niej bezmiar miłości Boga do nas, grzesznych ludzi. Jest ona źródłem pełnego dramatyzmu wzruszenia, głębokich wewnętrznych emocji wywołanych przerażającą śmiercią Bogoczłowieka. Ikona ta jest również harmonijnym połączeniem głębokiej delikatności, wyrażonej m.in. w liniach ciał, oraz czułości z siłą osób zdejmujących ciało Chrystusa z Krzyża.