Ikonka papierowa
wys. 7,7 cm

AKUB, brat Pański, apostoł (Apostoł Iakow, brat Gospodień po płoti), 4/17 stycznia (Sobór siedemdziesięciu apostołów), 23 października/5 listopada i w niedzielę po Bożym Narodzeniu.

Był synem sprawiedliwego Józefa, oblubieńca Marii - Matki Bożej, z jego poprzedniego małżeństwa, jeszcze przed zaręczeniem z Marią lub też (według innych) synem brata Józefa - Kleofasa i Marii, krewnej Matki Bożej. Nie należy go mylić z dwoma innymi apostołami o tym samym imieniu: św. Jakubem synem Alfeusza i św. Jakubem synem Zebedeusza.

Zgodnie z tradycją Jakub towarzyszył Józefowi i Marii podczas ucieczki do Egiptu. Uwierzył w Chrystusa jeszcze przed Jego śmiercią na Krzyżu lub zaraz potem. Wkrótce zaczął odgrywać wielką rolę, będąc przez ponad trzydzieści lat biskupem jerozolimskim. Na ten urząd wybrano go głównie ze względu na niezwykle bogobojne, ascetyczne i wypełnione modlitwą życie. Mówi się, że przestrzegał bardzo surowego postu, nie strzygł włosów, nie korzystał z łaźni, chodził wyłącznie w szorstkich ubraniach.

Jakuba nazywano "Sprawiedliwym" nie tylko ze względu na pokrewieństwo z Chrystusem, ale przede wszystkim z powodu wielkiego uznania i poważania jakim cieszył się nawet wśród Żydów. Około 62 r., wskutek intryg arcykapłana Annasza II, Sanhedryn wydał na niego wyrok śmierci. Apostoła strącono z dachu w chwili, gdy przemawiał. Następnie Żydzi ukamienowali go. Miał wówczas dziewięćdziesiąt trzy lata. Relikwie świętego odnaleziono w 351 r., a w VI w. przeniesiono do Konstantynopola. Według niektórych danych obecnie znajdują się one w Rzymie.

Apostoł jest autorem jednego z pierwszych nowotestamentowych listów, w którym naucza o konieczności czynienia dobrych uczynków, bez których "wiara martwą jest". Napisał też jeden ze starożytnych tekstów Świętej Liturgii.

W ikonografii wczesnochrześcijańskiej apostoł przedstawiany jest jako młody człowiek w tunice i paliuszu, przeważnie bez zarostu. Później zaczęto go ukazywać jako odzianego w biskupie szaty brodatego mężczyznę w średnim wieku. Dodano mu też apostolskie atrybuty: księgę lub zwój pisma. Prawą rękę ma złożoną na znak błogosławieństwa.

Poczynając od XIII w. na Zachodnie, dla odróżnienia od innych apostołów, dodano mu drąg. Poza tym w sztuce zachodniej jego atrybutami są: halabarda, kamienie, korona w rękach i torba podróżna. Uważany jest za patrona dekarzy.

Na ikonach święty dosyć często przedstawiany jest wraz ze sprawiedliwym Józefem i św. królem Dawidem.

Imię Jakub wywodzi się z języka hebrajskiego i oznacza "ten, którego Bóg wspiera, ochrania".

Reprodukcję ikony świętego można nabyć w naszym sklepie.

opr. Jarosław Charkiewicz