Tytuł: Teologia moralna

Autor: Ks. mitrat prof. dr hab. Rościstaw Kozłowski

Wydanie II poprawione i uzupełnione

Warszawa 2011

Oprawa: miękka

Wymiary: 14,7 x 21 cm

Ilość stron: 200

 

 

Ks. mitrat prof. dr hab. Rościsław Kozłowski urodził się 25 marca 1936 roku w Przechodach k. Białegostoku w rodzinie Mikołaja i Wiery. Ukończył Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie (1951-1955) i studia teologiczne w Moskiewskiej Akademii Duchownej (1955-1960). We wrześniu 1960 r. został mianowany wykładowcą Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie, w 1963 r.- wykładowcą i następnie asystentem w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. W 1985 r. obronił pracę doktorską w ChAT i został adiunktem. Po napisaniu i obronie pracy habilitacyjnej w 1988 r. został mianowany docentem i kierownikiem Katedry Prawosławnej Teologii Praktycznej ChAT, zaś w 1991 r. - profesorem nadzwyczajnym.

Po uzyskaniu święceń kapłańskich w 1965 r., równocześnie z pracą naukowo - dydaktyczną prowadził czynną służbę duszpasterską w Kościele: był wikariuszem parafii prawosławnej w Warszawie na Woli (1965-1970), rektorem Seminarium Duchownego (1974-1977); pełnił też funkcję dziekana Okręgu Warszawskiego, był także proboszczem parafii w Stanisławowie k. Modlina (1970-1977), proboszczem parafii w Radomiu (1984-2006), dojeżdżając do tych placówek z Warszawy. Za całokształt pracy naukowo-dydaktycznej i duszpasterskiej został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, orderem św. Marii Magdaleny II. i I. stopnia, medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Jest autorem 6 książek, wielu artykułów naukowych oraz promotorem kilku doktorów i kilkudziesięciu magistrów teologii, recenzentem czterech rozpraw doktorskich. Obecnie emerytowany ks. prof. R. Kozłowski prowadzi wykłady i ćwiczenia na studiach niestacjonarnych dla studentów Sekcji Teologii Prawosławnej ChAT prawosławnej teologii praktycznej (teologia pasterska, homiletyka, liturgika).

"Chrześcijańska teologia moralna, jako odrębny przedmiot z zakresu nauk teologicznych, nie jest przedmiotem autonomicznym i zamkniętym dla samego siebie... wcześniej mówiono raczej o duchowości chrześcijańskiej. Stąd też teologia moralna to nie etyczny system, ale bardziej soteriologiczna analiza zachowań zgodnych, bądź też niezgodnych, z nauczaniem ewangelicznym i eklezjalnym... Teologia moralna skupia więc większą uwagę na tym, co inspiruje człowieka do bycia moralnym, a więc jego wewnętrzny świat duchowy.

Prawdziwie uduchowiony człowiek nie może być niemoralnym Zachęcam wszystkich

do lektury tej nowej, uzupełnionej edycji, życząc przy tym głębokich wniosków i duchowych refleksji".

 

Bp prof. ChAT dr hab. Jerzy (Pańkowski),

kierownik Sekcji Prawosławnej ChAT w Warszawie.

 

  

SPIS TREŚCI

Przedmowa     

Wiadomości wstępne  

1.         Pojęcie nauki  

2.         Porządek moralny       

3.         Stosunek teologii moralnej do dogmatyki        

4.         Stosunek teologii moralnej do etyki filozoficznej          

5.         Stosunek teologii moralnej do ascetyki i mistyki          

6.         Stosunek teologii moralnej do prawa kanonicznego     

7.         Źródła teologii moralnej          

8.         Zadania i metody nauki           

9.         Krótki zarys historii nauki        

10.       Podział nauki Teologii Moralnej          

 

CZĘŚĆ I. TEOLOGIA MORALNA OGÓLNA       

11.       Czyny ludzkie i ich moralność  

12.       Istota i rzeczywistość wolnej woli ludzkiej i czynu ludzkiego    

13.       Psychologia czynu ludzkiego   

14.       Udział zmysłowych władz pożądawczych w czynie ludzkim     

15.       Przeszkody dla czynu ludzkiego          

16.       Przeszkody społeczne dla czynu ludzkiego      

17.       Czyn moralny. Istota moralności          

18.       Prawdziwe pojęcie normy moralnej     

19.       Prawo Ewangeliczne   

20.       Stosunek prawa Ewangelicznego do prawa Mojżeszowego    

21.       Prawo ludzkie 

22.       Prawo kościelne         

23.       Prawo państwowe      

24.       Prawo obyczajowe     

25.       O pobudkach do przestrzegania prawa moralnego      

26.       Osąd moralny 

27.       Warunki osądu moralnego       

28.       Przedmioty osądu moralnego  

29.       Trudność osądu moralnego     

30.       Reguły osądu moralnego         

31.       Cnota i grzech 

32.       Cechy prawdziwej cnoty         

33.       Różnice między cnotą chrześcijańską a cnotą naturalną           

34.       Niedoskonałość cnoty w naszym obecnym stanie i stopnie doskonalenia się w niej

35.       Jedność i rodzaje cnoty           

36.       Źródła i rodzaje grzechu          

37.       Nałogi 

38.       Charakter grzechu śmiertelnego          

39.       Możliwość poprawy   

40.       Warunki konieczne ze strony grzesznika dla poprawy  

 

Część II. TEOLOGIA MORALNA SZCZEGÓŁOWA         

41.       Obowiązki chrześcijańskie względem Boga, bliźnich i samego siebie ...

42.       O poznawaniu Boga    

43.       Środki poznania Boga 

44.       O oddawaniu czci Bogu          

45.       Cechy należytego oddawania kultu Bogu        

46.       Błędy na drodze poznania Boga          

47.       O pobożności wewnętrznej i zewnętrznej. Cnoty teologiczne  

48.       O cnocie wiary

49.       Pojęcie i treść idei wiary         

50.       Konieczność wiary      

51.       Cechy wiary    

52.       Środki do zachowania i utrwalenia wiary i pobożności

53.       Grzechy przeciwko wierze      

54.       O chrześcijańskiej nadziei       

55.       Analiza psychicznego aktu nadziei       

56.       Grzechy przeciwko chrześcijańskiej nadziei     

57.       Teologiczna cnota miłości. Rozważania wstępne          

58.       Znaczenie chrześcijańskiej miłości       

59.       Pobudki i podstawy miłości     

60.       Cechy chrześcijańskiej miłości 

61.       Zewnętrzne uczynki miłości     

62.       Grzechy przeciwko miłości      

63.       Zewnętrzna cześć ku Bogu      

64.       O modlitwie    

65.       Nabożeństwo publiczne          

66.       O świętach chrześcijańskich    

67.       O postach kościelnych

68.       Grzechy przeciwko czci zewnętrznej względem Boga  

69.       Osobliwe rodzaje czci względem Boga. Wyznanie wiary         

70.       Przysięga        

71.       Śluby chrześcijańskie  

72.       Obowiązki chrześcijanina względem bliźnich   

73.       Ogólne obowiązki chrześcijanina względem bliźnich    

74.       Rodzaje miłości ku bliźnim      

75.       Szczegółowe obowiązki chrześcijanina względem bliźnich. Opieka nad duszą bliźnich

76.       Obowiązki wobec życia i zdrowia bliźnich       

77.       Grzech zabójstwa       

78.       Troska o dobre imię bliźnich    

79.       Troska o mienie bliźnich          

80.       O obowiązkach chrześcijanina względem samego siebie         

81.       Ogólne obowiązki chrześcijanina względem samego siebie      

82.       Szczegółowe obowiązki chrześcijanina względem samego siebie. Troska o własną duszę        

83.       Troska o ciało 

84.       Środki ku zachowaniu życia fizycznego i zdrowia. Znaczenie pracy     

85.       Zachowanie się chrześcijanina w czasie choroby oraz przygotowanie się do śmierci

86.       Grzech samobójstwa   

87.       Pogląd chrześcijanina na dobra doczesne. Praca i własność osobista ....

88.       Radość i przyjemność w życiu chrześcijańskim

89.       Troska chrześcijanina o dobrą opinię w społeczeństwie           

90.       Obowiązki chrześcijanina wobec Kościoła Chrystusowego     

91.       Obowiązki względem zmarłych           

92.       Obowiązki chrześcijanina jako członka rodziny. Małżeństwo. Znaczenie małżeństwa w chrześcijaństwie. Nierozerwalność małżeństwa  

93.       Wzajemne obowiązki małżonków       

94.       Rodzina i jej znaczenie moralne           

95.       Obowiązki rodziców względem dzieci 

96.       Obowiązki dzieci względem rodziców 

97.       Stan mnisi jako osobliwy rodzaj dążenia chrześcijańskiego do moralnej doskonałości

98.       Obowiązki chrześcijanina względem państwa. Państwo. Jego zadanie i cel. Skład społeczeństwa       

99.       Władza najwyższa w państwie. Jej pochodzenie, prawa i obowiązki....

100.     Obowiązki obywateli względem państwa i władzy       

101.     Patriotyzm. Szowinizm

102.     Wojna a chrześcijaństwo. Obrona pokoju       

103.     ZAKOŃCZENIE       

 

Aneks I. Dziesięć przykazań Bożych - DEKALOG    

Aneks II. Dziewięć błogosławieństw   

Wykaz skrótów biblijnych       

Wykaz ważniejszych pozycji bibliograficznych