13,50zł

Zarys hagiografii prawosławnej

Zarys hagiografii prawosławnej

Tytuł: Zarys hagiografii prawosławnej
Autor: Jarosław Charkiewicz
Wymiary: 14,7 x 21 cm
Oprawa: miękka
Ilość stron: 64
ISBN 978-83-60311-42-4

W dobie internetu i komputerów, gdy coraz większym problemem, szczególnie wśród młodzieży, jest poczytność papierowych wydań książkowych, Warszawska Metropolia Prawosławna postanowiła przypomnieć o roli jaką w Prawosławiu odgrywały i powinny odgrywać żywoty świętych. Wydawnictwo Metropolii oddało właśnie do rąk czytelników książeczkę Jarosława Charkiewicza pt. „Zarys hagiografii prawosławnej”.
Bogato ilustrowana publikacja składa się z ośmiu rozdziałów, w których autor kolejno omawia poszczególne aspekty prawosławnej hagiografii. Już na początku pisze on: „Dla Kościoła prawosławnego literatura hagiograficzna, w szczególności zaś żywoty świętych, to nade wszystko skarbnica dwóch tysięcy lat doświadczenia duchowego Kościoła i wiernych, duchowej kultury Prawosławia, to . Żywoty świętych są więc swojego rodzaju teologią dla osób nie posiadających wykształcenia teologicznego, dla tych, którzy nie mając wiedzy teologicznej na poziomie teoretycznym, pragną w praktyce naśladować tych, którzy realizując wysokie ewangeliczne ideały w swoim życiu i stosując je w praktyce, osiągnęli wyżyny duchowości”. Przeprowadza przy tym analogię żywotów do roli, jaką w Cerkwi spełnia ikona: „Tak jak ikona nie jest portretem świętego, lecz jego wizerunkiem, stworzonym w celu modlitewnego zwracania się do niego i oddawania mu czci, tak też żywot świętego nie jest jego biografią, która podaje dane faktograficzne, historyczne i biograficzne. Hagiografia to dosłownie <świętopis>”.
Już na początku autor stara się odpowiedzieć na pytanie: „Jaką rolę pełnią żywoty świętych w życiu Cerkwi i wiernych?”. Przywołując samych świętych oraz osoby zawodowo zajmujące się hagiografią, dowodzi, że dla wierzących w Jezusa Chrystusa żywoty stanowią nie tylko bezcenne źródło wiedzy na temat życia, działalności i nauki świętych, ale też wspaniałe źródło chrześcijańskiego nauczania, w swym przesłaniu niosące wspaniałe wzorce do naśladowania dla każdego chrześcijanin we własnym życiu.
Obszerny fragment książeczki stanowi zarys historyczny rozwoju hagiografii, poczynając od początków chrześcijaństwa, a kończąc na czasach współczesnych. W tym rozdziale autor omawia genezę i proces kształtowania się żywotów świętych, które obok Pisma Świętego, stanowią najbardziej obszerną część literatury chrześcijańskiej.
Dalej, w kolejnych rozdziałach, omawiane są następnie zagadnienia hagiograficzne: 
literacki kanon żywotów świętych, elementy żywota świętego, osobliwości literatury hagiograficznej różnych typów świętości, rodzaje literatury hagiograficznej oraz różnice między wschodnią a zachodnią tradycja spisywania żywotów świętych.
O literackim kanonie żywotów, czytamy np.: „Żywot świętego to jego , pewien wyidealizowany obraz jego życia. To nie tyle jego biografia, co duchowy portret świętego – opisanie jego drogi ku zbawieniu. Celem żywota nie jest bowiem przedstawienie historycznie wiernej biografii bohatera, lecz ukazanie sensu i czasowego charakteru treści doczesnego życia świętego, stanowiącego drogę do Boga. Dlatego też często autor pozbawia swojego bohatera cech indywidualnych, , a skupia się na przedstawieniu go w obrazie typowym i . Stąd znajdujące się w żywotach „sztampy”, częste powtórzenia, jakby żywcem zaczerpnięte z wcześniejszych żywotów. O ile z punktu widzenia beletrystyki może się to wydawać mało atrakcyjne artystycznie, to z punktu widzenia religijnego, teologicznego, zawiera to w sobie głęboki sens. Oto nie tylko autor żywota, pisząc go stara się w jakiejś mierze upodobnić do swojego bohatera, ale też bohater żywota swym życiem stara się naśladować i upodabniać do swych wielkich poprzedników. Autor żywota pozostaje jedynie tego świadkiem, przelewającym na papier szczegóły”.
Uwagę czytelnika nieprawosławnego zwróci z pewnością ostatni z rozdziałów, omawiający zasadnicze różnice pomiędzy wschodnia a zachodnia tradycją spisywania żywotów świętych. Czytamy tu m.in.: „Sposób opisywania drogi świętego do zbawienia może być różny. Właśnie w wyborze tego sposobu leży zasadnicza różnica pomiędzy hagiograficzną literacką tradycją Wschodu i Zachodu chrześcijaństwa. Zachodnie żywoty świętych pisane są z perspektywy dynamicznej. Ich autorzy opisują życie świętego ze swojej osobistej pozycji, wychodzą od jego ziemskiego bytu i opisują drogę, jaką podążał święty do Królestwa Niebiańskiego. Wschodnie żywoty świętych charakteryzuje jakby odwrócona perspektywa (podobnie jak i ikonografii), perspektywa świętego, który już osiągnął Królestwo Niebiańskie i stamtąd oglądającego swoją drogę do Niego”. Autor pisze tez o tym: „Różnice pomiędzy rzymskokatolickim i prawosławnym pojmowaniem dróg prowadzących do świętości znalazły też odbicie w zachodniej hagiografii, gdzie znajdujemy opisy doznań mistycznych świętych, których źródłem często jest pycha i samochwalstwo, niekiedy nawet opisywanych przez nich samych, co jest nie do pomyślenia we wschodniej hagiografii. Ponadto zachodnią hagiografię charakteryzuje fabuła i akcja, podczas gdy wschodnią – statyczność, przedstawienie świętego w jego przebóstwionym, niebiańskim stanie”.
Zachętę do lektury publikacji, poza warstwą tekstową, stanowi również jej atrakcyjna, w pełni barwna kompozycja graficzna, jak też nazwisko konsultanta pracy, którym był ceniony znawca m.in. prawosławnej hagiografii prof. Aleksander Naumow. 


Jarosław Charkiewicz

Recenzje

Producent
Szybkie wyszukiwanie
 
Użyj słów kluczowych, aby znaleźć produkt, którego szukasz.
Zaawansowane wyszukiwanie
Informacje o producencie
Metropolia Prawosławna
Inne produkty
Poleć produkt
Podziel się poprzez e-mail. Udostępnij na Facebooku. Podziel się na Twitterze.
osCommerce