Autor: Artur Gaweł
Tytuł: Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie
Wydawnictwo: Orthdruk
Wydanie II Poprawione i rozszerzone, Białystok 2010
ISBN 978-83-89396-47-1
Oprawa: twarda
Wymiary: 17,5 x 24,5 cm
Ilość stron 272
Przedmowa do wydania drugiego
Niezwykle przychylne przyjęcie przez Czytelników pierwszego wydania Zdobnictwa drewnianych domów na Białostocczyźnie skłoniło mnie, jak również wydawnictwo Orthdruk do wznowienia tego albumu w znacznie rozszerzonej i wzbogaconej wersji. Drugie wydanie zawiera przede wszystkim więcej materiału ilustracyjnego, a więc fotografii i rysunków, rozszerzony został również w pewnych fragmentach tekst publikacji. Wypada w tym miejscu odnotować, iż niestety wiele ilustracji przedstawionych w albumie nabrało archiwalnego charakteru, przedstawia bowiem budynki bądź detale zdobnicze już nieistniejące.
Pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyjęli publikacje z życzliwością i jednocześnie wyrazić nadzieję, że również to wydanie spotka się z ich uznaniem. Wydaje się, iż przyjęty przez mnie cel - mianowicie popularyzacja tradycyjnego, drewnianego budownictwa - w znacznym stopniu został osiągnięty. Cieszy fakt, iż coraz częściej nowo budowane drewniane domy zdobione są według dawnych, miejscowych wzorów, co pozwala sądzić, iż jeszcze przez wiele dziesiątków lat będą one cieszyć oko, a zarazem i wzbogacać nasz wiejski krajobraz.
Autor
Album jest przykładem rzetelnego opracowania bogatego materiału terenowego, właściwej typologii i doboru ilustracji W części opisowej autor nakreślił szerszy kontekst kulturowy zjawiska, jakim jest zdobienie budynków drewnianych. Mimo, iż praca ma charakter popularny, będzie też studiowana przez badaczy przedmiotu, bowiem autor uwiarygodnia swoje rozważania zamieszczoną bibliografią oraz doskonale skomponowanym serwisem ilustracyjnym, oddającym całe bogactwo estetyki związanej ze zdobieniem wiejskiego budownictwa,
z recenzji prof. dr. hab. Jana Swięcha
SPIS TREŚCI / CONTENTS / INHALTSYERZEICHNIS
Wstęp
Introduction.
Einführung
I. Ogólna charakterystyka drewnianych budynków mieszkalnych na
Białostocczyźnie
General characteristics of the wooden dwelling houses in the Białystok region
Allgemeine Charakteristik der Wohnholzgebaüde in der Region von Białystok
II. Powstanie i rozwój zdobnictwa, technika wykonania i motywy zdobnicze
Origin and development of ornamentation, production techniąues and decorative motives
Entstehung und Entwicklung der Technik und der Motive in der Gebaudeholzkunst
1. Powstanie i rozwój zdobnictwa
Origin and development of ornamentation
Entstehung und Entwicklung der ornamentalen Holzkunst
2. Narzędzia i technika wykonywania ozdób
Tools and ornamentation production techniąues
Werkzeuge und Technik der Dekorationsmotive
3. Motywy zdobnicze
Decorative motives
Die Dekorationsmotive
III. Detale zdobnicze budynków mieszkalnych
Decorative details of dwelling houses
Dekorationsmotive der Hauser
1. Szczyty
Gables
Giebel
a. Szalowanie szczytu
Gable boarding
Schalung des Giebels
b. Wiatrownice
Wind braces
Die Windrispe
c. Rogowniki
Crossed gable boards
Dachhorn
d. Pazdury
Ridge ornaments
Dachreiter
e. Okienka szczytowe
Gable windows
Giebelfenster
f. Zwieńczenia szczytów
Gable terminations
Giebelbogen
2. Listwy podokapowe
Undereaves strips
Unterdachtraufleiste
3. Naroża
Hips
Grate
4. Okna
Windows
Fenster
a. Nad i podokienniki
Top and bottom window frames
Fensterfassade und Fensterbrett
b. Okiennice
Shutters
Fensterladen
c. Okienka do sieni
Yestibule windows
Fensterchen zu Diele
5. Drzwi
Doors
Ture
6. Ganki
Porches
Windfange
7. Detale metalowe
Metal details
Elemente aus Metal
8. Tram
Footing beam
Dachbalken
Wybrana literatura przedmiotu
Chosen subject literaturę
Ausgewahlte Literatur zum Thema
Indeks miejscowości związanych z ilustracjami
Mapa Białostocczyzny