Tytuł: ŚWIĘTA LITURGIA św. Jana Złotoustego
Wydawnictwo: Orthdruk
Wydanie: Białystok 2008
ISBN: 978-83-89396-29-7
Liczba stron: 96
Wymiary: 17,3 x 19,5 cm
Okładka: twarda
Tekst w języku polskim i transliteracji polskiej języka cerkiewnosłowiańskiego

ZNACZENIE ŚWIĘTEJ LITURGII W ŻYCIU PRAWOSŁAWNEGO CHRZEŚCIJANINA

Święta Liturgia w Cerkwi prawosławnej rozpoczyna się wezwaniem kapłana: „Błogosławione Królestwo Ojca, i Syna, i Świętego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki wieków”. Wyrażenie to informuje wszystkich zebranych, że uczestnictwo w liturgii przybliża nas do Królestwa Bożego. Liturgia jest bowiem momentem, w którym jednoczy się Cerkiew Ziemska z Niebiańska we wspólnym wysławianiu Trójjedynego Boga. Dzięki niej mamy możliwość już tu na ziemi odczuwania radości Królestwa Bożego, które otwiera swe bramy przed każdym, kto do niego dąży i jego pragnie. Święta Liturgia jest więc szczególnym spotkaniem człowieka z Bogiem. W języku greckim słowo liturgia oznacza: „wspólne działanie, służbę, lub wspólną publiczną modlitwę”. Liturgia zawsze spełnia rolę zgromadzenia eucharystycznego wspólnoty wiernych. Owo zgromadzenie - ludzi zjednoczonych wspólną miłością i wiarą wokół kielicha eucharystycznego - jest najwierniejszą ikoną Cerkwi. Pełnia Cerkwi bowiem istnieje tylko tam, gdzie dokonuje się Eucharystia, która jest darem Boga dla ludzi w odpowiedzi na ich modlitwy. „Powiadam wam, że jeśliby dwaj z was na ziemi uzgodnili swe prośby o jakąkolwiek rzecz, otrzymają je od Ojca Mojego, Który jest w Niebie. Albowiem gdzie są dwaj lub trzej zgromadzeni w Imię Moje, tam jestem pośród nich” - mówi Jezus Chrystus /Mat. 18,19-20/.
Eucharystia jest centralnym i najważniejszym sakramentem Cerkwi. W stosunku do Eucharystii wszystkie pozostałe sakramenty maja charakter podrzędny. Chrzest i bierzmowanie rozpoczynające życie chrześcijanina - otwierają dostęp do Eucharystii, spowiedź daje możliwość powrócenia po grzechu do jedności ze wspólnota wiernych w Eucharystii, kapłaństwo - jest ustanowione w celu przewodniczenia zgromadzeniu eucharystycznemu, przez małżeństwo - mąż i żona w swym nowym powołaniu jednoczą się w Eucharystii, w sakramencie namaszczenia chorych olejem modlimy się o zdrowie wiernego, aby nie został przerwany w jego życiu udział w tajemnicy Eucharystii.
Życie i działalność każdego członka Cerkwi koncentruje się wokół Świętej Liturgii będącej zgromadzeniem eucharystycznym. Dlatego też odłączenie od Eucharystii jest odłączeniem od Cerkwi. Kto nie uczestniczy w Eucharystii, nie żyje w Cerkwi, gdyż Cerkiew będąca zgodnie z nauczaniem ap. Pawła Ciałem mistycznym Chrystusa jest tam, gdzie jest Eucharystia.
Słowo Eucharystia po grecku oznacza dziękczynienie. Liturgia eucharystyczna jest więc dziękczynną ofiara przynoszoną przez ludzi Bogu za Jego zbawienną ofiarę na Krzyżu, która przywróciła nam nadzieje na życie wieczne.
Słowa 7. Ewangelii św. Jana: „Kto spożywa Ciało Moje i pije Krew Moją, ten ma żywot wieczny, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym /Jan 6, 54/” - mówią nam, że Eucharystia jest zalążkiem zmartwychwstania, źródłem życia wiecznego, naszej przemiany i przebóstwienia. Przystępując do Eucharystii przyjmujemy Ciało Jezusa Chrystusa nie zmarłego, lecz zmartwychwstałego. Dlatego uczestnicząc w Eucharystii, pozyskujemy nowe siły do nowego życia. Eucharystia odnawia w nas życie duchowe, prowadząc do przemiany i naszego osobistego zmartwychwstania. Każda Święta Liturgia jest więc miejscem zjednoczenia ze Zmartwychwstałym Jezuem Chrystusem. Ojcowie pierwszych wieków (św. Jan Złotousty, św. Bazyli Wielki) mówili nawet, że Pascha chrześcijańska sprawowana jest nie tylko raz w roku, lecz co niedzielę, a nawet kilkakrotnie: trzy, cztery razy w tygodniu traktowali ją bowiem jako ofiarę eucharystyczną.
Święta Liturgia zajmuje centralne miejsce w dobowym cyklu nabożeństw, pozostałe nabożeństwa powstały tylko po to, aby wierni mogli się w należyty sposób do niej przygotować a podczas niej, do spotkania ze Zmartwychwstałym Jezusem Chrystusem w Eucharystii.

o. Piotr Pietkiewicz

Eucharystia - (gr. dziękczynienie) jest to sakrament, w którym wierni jednoczą się ze swym Zbawicielem Jezusem Chrystusem, spożywając Jego prawdziwe Ciało i Krew. Cerkiew prawosławna naucza, że podczas Świętej Liturgii ofiarowany chleb i wino przemieniają się prawdziwie, tzn. realnie, w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. Jest to przemiana zupełna i rzeczywista, której prawda jest jednak nam ludziom grzesznym - w widzialny sposób w tym doczesnym życiu niedostępna. Przyjmujemy ją jako tajemnice wiary, jedynie w sposób mistyczny dostępną naszemu rozumowi. Dzieje się tak dlatego, że człowiek pogrążony w grzechu swoim wzrokiem nie jest w stanie zobaczyć realności duchowej, świata duchowego. Nie pozwala mu na to jakby pewna zasłona, która oddziela te dwa światy: duchowy i materialny; niebiański i ziemski. Pokonanie granicy dwu światów możliwe jest tylko na drodze wiary i przebóstwienia, czyli dostąpienia Laski Bożej.
W Ewangelii istnieje przykład, kiedy to apostołowie na Górze Tabor dostąpili stanu przebóstwienia i ujrzeli Przemienionego Jezusa Chrystusa. Przez moment byli Świadkami prawdziwej Boskości Jezusa, zdjęta została im z oczu zasłona, która oddzielała te dwa światy.
Przemienienie Pańskie pozwala nam częściowo zrozumieć tajemnicę Eucharystii, gdyż tak jak Boskość Jezusa była ukryta przed wzrokiem ludzi, tak prawdziwe Ciało i Krew Jezusa ukryte są pod widzialną postacią chleba i wina eucharystycznego. Granicę, której nie może przekroczyć wzrok, przekracza nasza wiara, bez której nie można przystępować do sakramentu Eucharystii, i która jest istotą sakramentalnej więzi obu światów łączących się w Najświętszym Sakramencie.

Spis przypisów
1. Eucharystia
2. Czas
3. Lektor
4. Troparion
5. Kondakion
6. Ołarz
7. Żertwiennik
8. Królewskie wrota
9. Prosfora
10. Diskos
11. Czasza
12. Zwiezdica
13. Małe pokrowce
14. Duży pokrowiec
15. Kliros
16. Liturgia katechumenów
17. Prestoł
18. Antyfona
19. Prokimen
20. Apostoł
21. Ewangelia
22. Kazanie
23. Ektenia
24. Małe Wejście
25. Orarion
26. Soleja
27. Triswiatoje
28. Górne miejsce
29. Alleluja
30. Cerkiew
31. Liturgia wiernych
32. Wielkie Wejście
33. Antymins
34. Niceokonstantynopolilański Symbol Wiary
35. Anafora
36. Epikleza
37. Ililon
38. Ambona
39. Otpust