Tyuł: Subotnik ili pominnik monasteru supraskiego
Do druku przygotował i wstępem opatrzył Antoni Mironowicz
Wydawnictwo: Libra s.c. Białystok 2015
Wymiary: 16,5 x 23,5 cm
Ilość stron: 144
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-64811-14-2

„Pomianiki są to spisy nieżyjących osób, sporządzane przez duchownych przy cerkwiach i w monasterach. Wykorzystywano je podczas nabożeństwa, modląc się za dusze zmarłych zapisanych w pomianiku. Pierwsze synodniki, pomianiki, pomurniki, subotniki, książeczki zaduszne czy dyptychy powstawały na pergaminach, luźnych kartkach. Wraz ze zwiększającą się liczbą wpisywanych imion zachodziła konieczność tworzenia całych ksiąg - pomianików, które były wykorzystywane podczas liturgii i w specjalnych nabożeństwach za dusze zmarłych. Księgi te były jednymi z najważniejszych w księgozbiorze klasztornym czy cerkiewnym. Pomianiki znajdowały się we wszystkich monasterach i w wielu cerkwiach. Wpisywano do nich imiona patriarchów, biskupów i arcybiskupów, ktitorów monasteru lub cerkwi oraz imiona innych osób różnych stanów społecznych zasłużonych lokalnej wspólnocie. Wpisywano w nich również imiona osób Spokrewnionych z umieszczoną w pomianiku postacią, przeważnie jego zmarłych rodziców, dziadków, braci, sióstr i dzieci. Z uwagi na fakt, że rodzinie zmarłej osoby księga ta miała praktyczny charakter i była bardzo istotna, wpisy starano się dokonywać bardzo uważnie.
Pomyłki w imionach lub chronologii wpisów następowały przy kopiowaniu księgi do modlitw za zmarłych lub poprzez dopisywanie imion osób w późniejszym czasie. Przy wpisach nie stosowano żadnej świadomej falsyfikacji, zwłaszcza że monastery i cerkwie były „usypalniami” dla wielu wybitnych rodzin prawosławnych. (...) Jednym z najbardziej znanych manuskryptów w bibliotece supraskiej był „Субботник или Поминник”. Pierwszy rękopis w monasterze supraskim wykonał sam ihumen Pafnucy Siehień (1495-1510), który napisał na pergaminie najstarszą część supraskiego „Субботника или Поминника” i rozpoczął wpisywanie imion zmarłych braci”.

Fragment z rozdziału O supraskim Субботнику или Поминпикуa