Ikona papierowa (kartonik) 
Format: 12 x 17 cm
Z tyłu Troparion w językach: cerkiewnosłowiańskim i polskim

Ikona Podwyższenia Krzyża Pańskiego

Święto Podwyższenia Krzyża Pańskiego jest nieruchomym świętem z liczby dwunastu, obchodzonym 14/27 września. Ustanowiono je na pamiątkę odnalezienia w 326 roku przez św. cesarzową Helenę Świętego Krzyża, na którym zmarł Jezus Chrystus, oraz dla umocnienia tradycyjnego kultu tego Krzyża. Święto to zostało zapoczątkowane niemal równocześnie z wydarzeniem, któremu zostało poświęcone, jednak ikonografia święta ukształtowała się dopiero po IX wieku.
Kompozycja Podwyższenia Krzyża Pańskiego w przejrzysty sposób oddaje atmosferę radości i respektu, jaka towarzyszyła temu wydarzeniu. Oto spoczywający przez ponad trzysta lat w ziemi Krzyż Pański został odnaleziony dzięki staraniom będącej już w podeszłym wieku cesarzowej Heleny. Wydobyty z ziemi wraz z dwoma innymi stał się źródłem cudu wskrzeszenia zmarłego (lub, według innej wersji, uzdrowienia chorej kobiety), co bezdyskusyjnie potwierdziło jego autentyczność.
Wieść o odnalezieniu świętości oraz cudzie spowodowały napływ do Jerozolimy tłumów wiernych. Wszyscy pragnęli zobaczyć go, pokłonić się świętości i ucałować ją. Wówczas biskup jerozolimski Makary uniósł Krzyż do góry i błogosławił wiernych, aby wszyscy mogli oddać mu cześć.
Tę właśnie uroczystą i radosną chwilę obrazuje ikonografia święta. Biskup Makary, stojący na ambonie, odziany w szaty liturgiczne, bez nakrycia głowy, unosi ośmioramienny Krzyż Pański do góry. Korzysta przy tym z pomocy dwóch diakonów, znajdujących się nieco z tyłu i podtrzymujących bardziej jego ramiona niż sam Krzyż.
Ikonografia Podwyższenia przedstawia też cesarzową Helenę oraz jej syna cesarza Konstantyna. Helena jest starszą niewiastą w cesarskim stroju, z koroną na głowie i opadającą spod niej na ramiona białą chustą. Konstantyn stoi po przeciwległej stronie Krzyża, również odziany w cesarskie szaty. W ikonografii tej sceny obecny jest od XIII-XIV wieku. Poza nimi na ikonach Podwyższenia znajduje się kilka nieznanych z imienia osób, reprezentujących społeczność uczestniczącą w tym historycznym wydarzeniu. Osoby obecne na ikonie symbolizują przedstawicieli różnych stanów: episkopatu, duchowieństwa, książąt, mnichów oraz ludzi prostych - kobiet i mężczyzn.
Scena Podwyższenia przedstawiana jest na tle murów Jerozolimy oraz zwieńczonej krzyżami jednokopułowej świątyni.