Autor: Krzysztof Leśniewski
Tytuł: W samym sobie znaleźliśmy wyrok śmierci: Aby nie ufać sobie samemu lecz Bogu”.
Metanoiczno – soteriologiczne przesłanie Wielkiego kanonu św. Andrzeja z Krety
Wydawca: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska. Fundacja Dialog Narodów
Wymiary: 16,5 x 23,5 cm
Oprawa: miękka
Ilość stron: 456
ISBN: 978-83-939081-9-6

Monografia jest nowatorską próbą hermeneutycznej analizy zasadniczych treści Wielkiego kanonu św. Andrzeja z Krety, w powiązaniu z kon-tekstualną analizą słownictwa w nim użytego. Poza sprawnym warsztatem naukowym i rozległą wiedzą, Autor zaprezentował także osobisty stosunek do analizowanych treści, co uczyniło z pracy także pewien rodzaj świadectwa wiary, stanowiąc jednocześnie przykład, że osobiste zaangażowanie naukowca nie musi znaczyć naruszenia obiektywizmu badań. [...]

Do analizy Wielkiego kanonu Autor dostosował metodę badawczą. Polega ona na badaniu kontekstów, w jakich pojawiają się istotne pojęcia, kluczowe dla rekonstrukcji przesłania ideowego. [...] Wyszukiwanie i badanie pojęć z przywoływaniem odpowiednich - biblijnych i patrystycznych -tekstów stanowiło podstawę do interpretacji poszczególnych zagadnień. Kluczem interpretacyjnym w przeważającym stopniu jest tradycja filoka-liczna w jej pełnym, wielowiekowym wymiarze.

Prof. dr hab. Aleksander Naumow Uniwersytet Ca' Foscari, Wenecja

Zamiarem Autora jest ukazanie egzystencjalnego charakteru teologii Wielkiego kanonu i jego przydatności jako narzędzia ukazującego drogę do zbawienia i pozwalającego uniknąć różnych zagrożeń duchowych. Przeprowadzona w pracy szczegółowa analiza hymnu nie tylko wydobywa główne wątki teologiczne, ale przede wszystkim uświadamia, że wewnętrzny dialog Andrzeja z Krety ze swą duszą, prowadzony na tle konkretnych obrazów biblijnych, stanowi zachętę i model do naśladowania.

Godna pochwały jest adekwatna metoda hermeneutyczna zastosowana przez Autora. Polega ona na wszechstronnym zbadaniu znaczenia kluczowych greckich pojęć występujących w hymnie w różnych kontekstach i stworzeniu na tej podstawie teologiczno-egzystencjalnej syntezy. Metoda ta jest z ducha patrystyczna, ponieważ w podobny sposób wielu greckich pisarzy wczesnochrześcijańskich, hołdujących egzegezie alegorycznej, interpretowało teksty Pisma Świętego.

Ks. prof. dr hab. Mariusz Szram Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Spis treści
Przedmowa
Od Autora
WstępWielki kanon jako arcydzieło wschodniochrześcijańskiej twórczości hymnograficznej

1. Geneza kanonu
1.1. Psalmy w Kościele pierwszych wieków
1.2. Pieśni biblijne
1.3.Najstarsze hymny chrześcijańskie
1.4. Troparion
1.5. Hymnografia syryjska
1.6.Kontakion
1.7. Kanon

2. Elementy struktury morfologicznej Wielkiego kanonu
2.1. Pieśni
2.2.Hirmosy
2.3.Tropariony
2.4. Triadikony
2.5. Theotokiony
2.6. Werset: „Zmiłuj się nade mną Boże, zmiłuj się”

3. Wielki kanon w liturgicznej tradycji Kościoła prawosławnego
3.1. Użycie Wielkiego kanonu w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu
3.2. Użycie Wielkiego kanonu w piątym tygodniu Wielkiego Postu

Obraz Boga w Wielkim kanonie

1. Bóg jako Trójca Przenajświętszych Osób
2. Bóg Ojciec
3. Syn Boży
3.1. Jezus
3.2. Chrystus
3.3. Syn Theotokos
3.4. Syn Dawida
3.5. Pan
3.6. Wszechmocny
3.7. Zbawiciel
3.8. Baranek Boży
3.9. Król
3.10. Sędzia
3.11. Słowo
3.12. Lekarz
3.13. Stworzyciel
3.14. Miłujący człowieka
3.15. Dobry Pasterz

4. Duch Święty

Tożsamość, dramat i możliwość ocalenia osoby ludzkiej w Wielkim kanonie

1. Człowiek jako stworzenie Boże
1.1. Człowiek stworzony przez Boga
1.2. Człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boże
1.3. Człowiek jako stworzenie upadłe-grzesznik

2. Strukturalne elementy osoby ludzkiej
2.1. Umysł
2.2. Duch
2.3. Dusza
2.4. Ciało

3. Człowiek wobec zagrożeń duchowych
3.1. Myśli
3.2. Złudzenia
3.3. Pokusy
3.4. Wyobrażenia
3.5. Przyjemności
3.6. Bezsensowne pragnienia i zwierzęce popędy
3.7. Gwałtowne dążenia/bodźce/pobudzenia
3.8. Nieopanowanie
3.9. Samowolna zuchwałość
3.10. Odrzucenie przykazań
3.11. Wykroczenia
3.12. Złe czyny
3.13. Nieprawość
3.14. Grzechy
3.15. Pożądliwości
3.16. Obżarstwo
3.17. Cudzołóstwo
3.18. Chciwość
3.19. Zabójstwo

4. Człowiek na drodze zbawienia
4. 1. Trwanie w Słowie Bożym
4.2. Przemiana umysłu
4.3. Głęboka skrucha
4.4. Łzy i płacz
4.5. Lamentacja
4.6. Pamięć o śmierci
4.7. Medytacja o Sądzie Ostatecznym
4.8. Trzeźwość duszy i czujność duszy
4.9. Pokora
4.10. Modlitwa
4.11. Post
4.12. Działanie
4.13. Cnota
4.14. Czystość
4.15. Roztropność/umiar
4.16. Kontemplacja

5. Theotokos jako człowiek doskonały

Zakończenie
Bibliografia
Aneks I - Wielki kanon św. Andrzeja z Krety - tekst źródłowy i przekład cerkiewnosłowiański
Aneks II - Fotokopia wybranych kart manuskryptu Codex Iveron 42(188) - Triodion (XIV w.) ze zbiorów Monasteru Iwiron na Świętej Górze Athos
Wielki kanon św. Andrzeja z Krety - 144-159
Karty tytułowe -1-2
Summary 433
Contents 449