Tytuł: Arcybiskup Generał Brygady SAWA (Jerzy Sowietow). Wybór dokumentów
Wydawca: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku. Białystok-Warszawa 1997
Oprawa: miękka
Wymiary: 14,7 x 20,9 cm
Ilość stron: 96
ISBN83-86232-85-4
Wstęp
Oddajemy do rąk Czytelników książkę poświęconą osobie Jego Ekscelencji arcybiskupa gen. bryg. Sawy (Jerzego Sowietowa) prawosławnego biskupa polowego Wojska Polskiego w armii gen. Andersa.
Jego Ekscelencja arcybiskup gen. bryg. Sawa przeszedł cały szlak bojowy z 2 Korpusem Polskim. Zorganizował tam duszpasterstwo polowe dla żołnierzy prawosławnych. Powołał kapelanów wojskowych i ich zastępców oraz personel pomocniczy. Duszpasterstwo polowe, kierowane przez abp Sawę obejmowało 28 oficerów i 2136 szeregowców prawosławnych. Prawosławne duszpasterstwo polowe wydawało modlitewniki w języku polskim oraz - nieregularnie - biuletyny informacyjne.
Po zakończeniu II wojny światowej i demobilizacji, abp Sawa pełnił obowiązki duszpasterskie w Londynie jako ordynariusz polskich parafii prawosławnych na obczyźnie. W kwietniu 1947 r. został podniesiony do godności arcybiskupa. W latach 1946 - 1949 był członkiem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Był też członkiem III Rady Narodowej powołanej w 1949 r. Wchodził w skład Rady Naczelnej Związku Ziem Północno-Wschodnich.
Niniejsza książka jest pierwszą tego typu pracą prezentującą postać biskupa prawosławnego okresu II Rzeczypospolitej w oparciu o uzyskane dokumenty archiwalne. Jej wyjątkowość polega nie tylko na tym, że dotyczy zwierzchnika Prawosławnego Duszpasterstwa Wojskowego, którego tradycje kontynuuje obecnie Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego. Dokumenty przedstawione w tej pracy prezentują Czytelnikowi nie tylko samą postać arcybiskupa Sawy (Sowietowa) i jego pracę w Wojsku Polskim, ale dotyczą też Kościoła Prawosławnego w ogóle i jego sytuacji w II Rzeczypospolitej.
Arcybiskup Sawa jawi się nam jako gorący patriota, miłujący swą Ojczyznę. W ten sposób jest on dobrym synem swego Kościoła. Wyznawcy prawosławia zawsze pozostawali wierni Bogu i Ojczyźnie, taką drogę wskazywał im Kościół już wtedy, gdy pułki smoleńskie walczyły pod Grunwaldem, przyczyniając się do osłabienia siły wroga. W okresie II wojny światowej duchowe dzieci arcybiskupa Sawy walczyły na wszystkich jej frontach sławiąc siłę oręża polskiego i świadcząc o umiłowaniu swej Ojczyzny i Kościoła Prawosławnego.
Jego Ekscelencja arcybiskup Sawa urodził się w Petersburgu, w rodzinie rosyjskiej. Jednakże całym sobą ukochał Polskę i oddał jej swe życie. Miłość do Polski - swej drugiej Ojczyzny stawia arcybiskupa Sawę w jednym szeregu z tak wybitną postacią jaką był Stefan Starzyński ostatni prezydent Warszawy okresu międzywojennego. On nie będąc Polakiem, całym swym życiem wiernie służył Polsce i jej stolicy.
Dokumenty prezentowane w niniejszej pracy obrazują też stosunki międzywyznaniowe w II Rzeczypospolitej i stosunek ówczesnych władz do Kościoła Prawosławnego oraz nastrój w Rządzie Emigracyjnym i w Wojsku Polskim na uchodźstwie.
Niniejsza monografia stanowi zatem dobry przyczynek do poznania dziejów Kościoła Prawosławnego w II Rzeczypospolitej i jego duszpasterstwa wojskowego tegoż okresu. Niech służy ona każdemu, komu bliski jest Kościół Prawosławny oraz każdemu, kto pragnie bliżej zapoznać się z jego historią.
Dziękuję serdecznie dr. Krzysztofowi Filipowowi, dyrektorowi Muzeum Wojska w Białymstoku i mgr. Andrzejowi Suchcitzowi, kierownikowi archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie za trud opracowania niniejszej monografii oraz wszystkim tym, którzy przyczynili się do jej powstania.
Arcybiskup gen. bryg. Sawa
Prawosławny Ordynariusz Wojska Polskiego
