Tytuł: Latynizacja Kościoła unickiego w Rzeczypospolitej po synodzie zamojskim
Autor: Ks. Dariusz Ciołka
Wydawca: Libra s.c.
ISBN 978-83-88463-99-0
Wymiary: 16,5 x 24 cm
Ilość stron 320
Oprawa miękka

Główną wartością pracy ks. dr. Dariusza Ciołki jest przedstawienie procesu latynizacji obrządku unickiego po synodzie zamojskim w 1720 r. Z tego zamierzenia autor pracy wywiązał się doskonale. Autor z powodzeniem zrealizował postawiony sobie cel wypełnienia luki w badaniach nad tą tematyką i uczynił to w sposób kompetentny, na drodze znacznego wysiłku badawczego.
Praca „Latynizacja Kościoła unickiego w Rzeczypospolitej po synodzie zamojskim” świadczy o pracowitości autora i umiejętności koncentracji na poruszonych problemach. Ks. Dariusz Ciołka nie waha się stawiać hipotez, polemizować z przyjętymi już ustaleniami.
To śmiałe podejście do badań wymagało dobrego opanowania warsztatu naukowego, które nie zawsze da się zauważyć, zwłaszcza w pierwszym rozdziale. W rezultacie powstało opracowanie interesujące, posiadające duży aspekt poznawczy, choć nie pozbawione pomyłek.
Praca stanowi ważny wkład w poznanie dziejów Kościoła prawosławnego na terenie Rzeczypospolitej.

Prof. zw. Dr hab. Antoni Mironowicz

Książka ks. doktora Dariusza Ciołki porusza zagadnienie nie poddające się łatwo ani ocenie, ani analizie historycznej. Wieloznaczna i trudna sytuacja Cerkwi unickiej, realizującej się w kontekście niechęci, uprawnień i prerogatyw, wymaga od badacza szczególnej wnikliwości, by nie wpaść z jednej strony w pułapkę jednoznacznych osądów, niwelujących obiektywizm naukowy, z drugiej zaś w obawie przed narażeniem się którejkolwiek ze stron ideowego sporu, balansować na pograniczu pamfletu czy niepożądanej apologii.
Autor szczęśliwie omija wskazane powyżej rafy, dając nam dzieło gruntownie przebadane, na szerokiej podstawie bibliograficznej oparte, zrozumiałym językiem naukowym jasno napisane, aby służyło ku pożytkowi szerokiego kręgu odbiorców, aby budowało porozumienie interkonfesyjnej natury.
Dziękujemy za decyzję podjęcia się trudu napisania takiej książki. Niech ona odsłania horyzonty poznawcze, ostrzegając jednocześnie, iż zbytni nacisk na ideologiczną stronę danego zagadnienia uniemożliwia nie tylko jego przekaz, lecz i percepcję, powodując u odbiorcy swoiste spięcia i niepożądane obawy.

Ks. porf. Nadzw. Dr hab. Marian Bendza

Ks. mitrat Dariusz Ciołka – doktor nauk teologicznych urodził się 5 czerwca 1966 roku w Szprotawie (woj. lubuskie). Absolwent Prawosławnego Seminarium Duchownego i Wydziału Teologicznego Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Od 1987 r. proboszcz Parafii Prawosławnej pw. Wszystkich Świętych w Kożuchowie i św. Archanioła Michała w Lipinach. Uczestnik wielu konferencji i sympozjów naukowych w kraju i za granicą. Jest autorem licznych publikacji historyczno-teologicznych.

Spis treści
Od autora Wstęp .
Rozdział I
1. Polityka narodowościowo-wyznaniowa i jej konsekwencje na obszarze Rzeczypospolitej w XVII-XVIII ww.
1.1. Działalność jezuitów w wieku XVIII.
1.2. Misyjna działalność Kościoła rzymskokatolickiego.
1.2.1. Latynizacyjna działalność rzymskokatolickich zakonów na przykładzie klasztoru karmelickiego w Białyniczach.
1.3. Postanowienia synodu w Zamościu, usankcjonowanie dokonanych zmian i wprowadzenie nowych w kierunku latynizacji obrządku wschodniego.
Rozdział II
1. Latynizacja unickich ksiąg liturgicznych.
1.1. Liturgikony supraskie i poczajowskie.
1.2. Trebniki lwowskie i poczajowskie.
1.3. Trebniki uniowskie i supraskie
Rozdział III
l. Latynizacj a architektury, ikonografii, liturgicznych sprzętów w poszczególnych diecezjach i monaster ach unickiej metropolii litewsko - nowogródzkiej.
1.1. Diecezja metropolitalna.
1.1.1. Monaster żyrowicki w czasie unii i znaczenie koronacji żyrowickiej ikony Matki Boskiej w dziele latynizacji Cerkwi unickiej.
1.2. Archidiecezja połocko - witebska.
1.3. Diecezja włodzimiersko - brzeska.
1.3.1. Zmiany w Ławrze Poczajowskiej po przejęciu monasteru przez unitów.
1.4. Diecezja chełmska.
1.4.1. Przebudowa chełmskiego soboru i koronacja ikony Matki Boskiej Chełmskiej.
1.5. Diecezje halickie — lwowska i przemyska.
1.5.1. Drewniana architektura diecezji przemyskiej, ośrodki pisania ikon i zabytki obrazujące przemiany zachodzące w malarstwie ikonowym Rozdział IV
1. Unicki śpiew cerkiewny w XVIII i XIX ww.
1.1. Zamiana starych tradycyjnych modeli melodycznych na śpiew partesny.
1.2. Reorientacja z muzycznej tradycji grecko-bizantyjskiej na zachodnią w unickich diecezjach Galicji.
1.3. Unickie irmologiony i bohohłasniki.
1.4. Odmienność unickiego śpiewu od starorusko-bizantyjskich praktyk cerkiewnych.
Zakończenie
Bibliografia
Indeks osobowy
Indeks geograficzny